Popular Post

Posted by : Unknown Kamis, 09 Oktober 2014

TABEL MACAPAT 

Metrum
Gatra
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
Tembang cilik / Sekar alit
Dhandhanggula
10
10i10a7u9i7a6u8a12i7a
Maskumambang
4
12i6a8i8a
Sinom
9
8a8i8a8i7i8u7a8i12a
Kinanthi
6
8u8i8a8i8a8i
Asmarandana
7
8i8i8a7a8u8a
Durma
7
12a7i6a7a8i5a7i
Pangkur
7
8a11i8u7a12u8a8i
Mijil
6
10i6o10é10i6i6u
Pocung
4
12u6a8i12a
Tembang tengahan / Sekar madya
Jurudhemung
7
8a8u8u8a8u8a8u
Wirangrong
6
8i8o10u6i7a8a
Balabak
6
12a12a12u
Gambuh
5
7u10u12i8u8o
Megatruh
5
12u8i8u8i8o
Tembang gedhé / Sekar ageng
Girisa
8
8a8a8a8a8a8a8a8a
 
 Contoh Tembang Macapat 

Maskumambang[sunting | sunting sumber]

Gereng-gereng Gathotkaca sru anangis
Sambaté mlas arsa
Luhnya marawayan mili
Gung tinamêng astanira

Sinom[sunting | sunting sumber]

Pangéran Panggung saksana
Anyangking daluwang mangsi
Dènira manjing dahana
Alungguh sajroning geni
Èca sarwi nenulis
Ing jero pawaka murub

Asmaradana[sunting | sunting sumber]

Aja turu soré kaki
Ana Déwa nganglang jagad
Nyangking bokor kencanané
Isine donga tetulak
Sandhang kelawan pangan
Yaiku bagéyanipun
Wong melek sabar narima

Kinanthi[sunting | sunting sumber]

Metrum Kinanthi ini memiliki watak gandrung dan piwulang. Metrum ini konon diciptakan oleh Sultan Adi Erucakra.
Contoh (Serat Rama gubahan Yasadipura):
Anoman malumpat sampun,
Praptêng witing nagasari,
Mulat mangandhap katingal,
Wanodyâyu kuru aking,
Gelung rusak awor kisma,
Ingkang iga-iga kêksi.

Gambuh[sunting | sunting sumber]

Sekar gambuh ping catur,
Kang cinatur polah kang kalantur,
Tanpa tutur katula tula katali,
Kadaluwarsa katutuh,
Kapatuh pan dadi awon.

Pangkur[sunting | sunting sumber]

Lumuh tukua pawarta,
Tan saranta nuruti hardengati,
Satata tansah tinemu,
Kataman martotama,
Kadarmaning narendra sudibya sadu,
Wus mangkana kalih samya,
Sareng manguswa pada ji.
(Haji Pamasa, Ranggawarsita)
Mingkar mingkuring angkara,
Akarana karenan mardi siwi,
Mangka nadyan tuwa pikun,
Yen tan mekani rasa,
Yekti sepi sepa lir asepa samun,
Samangsane pakumpulan,
Gonyak ganyuk nglelingsemi.

Durma[sunting | sunting sumber]

Damarwulan aja ngucireng ngayuda
Baliya sun anteni
Mangsa sun mundura
Lah Bisma den prayitna
Katiban pusaka mami
Mara tibakna
Curiganira nuli
(Langendriyan)

Mijil[sunting | sunting sumber]

Jalak uren mawurahan sami
Samadya andon woh
Amuwuhi malad wiyadine
Ana manuk mamatuk sasari
Angsoka sulastri
Ruru karya gandrung
(Haji Pamasa, Ranggawarsita)

Megatruh[sunting | sunting sumber]

Sigra milir kang gèthèk sinangga bajul
Kawan dasa kang njagèni
Ing ngarsa miwah ing pungkur
Tanapi ing kanan kéring
Kang gèthèk lampahnya alon
(Babad Tanah Jawi, Yasadipura)

Pucung[sunting | sunting sumber]

Pucung adalah salah satu dari 12 puisi jawa (tembang macapat) yang sangat sederhana. Pucung biasa disebut juga dengan pocung. Pucung adalah tetembangan yang digunakan untuk mengingat pada kematian, karena dekat dengan kata pocong yaitu pembungkusan mayat saat akan dikubur. Selain itu, pucung juga berarti woh-wohan (buah-buahan) yang memberikan kesegaran. Kata “cung” sendiri mengingatkan pada kuncung yang lucu. Oleh sebab itu perkembangan dari tembang ini merujuk kepada hal-hal lucu atau parikan ataubedhekan (tebakan).
Pucung sendiri memiliki watak kendur, tanpa adanya klimaks dan tujuan dalam cerita. Dalam membuat pucung tidak boleh asal-asalan karena ada aturannya.
Berikut aturan dari tembang pucung.
1. Guru gatra = 4
Artinya tembang ini memiliki 4 larik kalimat.
2. Juru wilangan = 12, 6, 8, 12
Maksudnya tiap kalimat harus bersuku kata seperti diatas. Kalimat pertama 12 suku kata. Kalimat kedua 6 suku kata. Kalimat ketiga 8 suku kata. Kalimat keempat 12 suku kata.
3. Guru lagu = u, a, i, a
Akhir suku kata dari setiap kalimat harus bervokal u, a, i, a
Berikut ini adalah contoh tembang pucung.
Ngelmu iku kelakone kanthi laku --> u
Lekase lawan kas --> a
Tegese kas nyantosani --> i
Setya budya pengekesing dur angkara --> a

Jurudemung[sunting | sunting sumber]

Ni ajeng mring gandhok wétan
Wus panggih lan Rara Mendut
Alon wijilé kang wuwus
Hèh Mendut pamintanira
Adhedhasar adol bungkus
Wus katur sarta kalilan
Déning jeng kyai Tumenggung
(Serat Pranacitra)
Cirining serat iberan
Kebo bang sungunya tanggung
Saben kepi mirah ingsun
Katon pupur lalamatan
Kunir pita kasut kayu
Wulucumbu Madukara
Paran margane ketemu
(Serat Sekar-sekaran, Mangkunegara IV)

Wirangrong[sunting | sunting sumber]

Dèn samya marsudêng budi
Wiwéka dipunwaspaos
Aja-dumèh-dumèh bisa muwus
Yèn tan pantes ugi
Sanadyan mung sakecap
Yèn tan pantes prenahira
(Serat Wulang Rèh, Pakubuwana IV)

Balabak[sunting | sunting sumber]

Byar rahina Kèn Rara wus maring sendhang
mamèt wé
Turut marga nyambi reramban janganan
antuké
Praptêng wisma wusing nyapu atetebah
jogané
(Serat Jaka Lodhang, Ranggawarsita)
Kabalabak jroning jagad gedhe ana
yektine
Jagad cilik sinorotan surya, kembar
pandhane
Soring surya ana gunung gung saguja
blegere
(Ki Padmosukoco)

Girisa[sunting | sunting sumber]

Metrum ini memiliki watak megah (mrebawani). Metrum ini diambil dari metrum kakawin dengan nama yang sama.
Dene utamaning nata, 8 a
Berbudi bawa leksana, 8 a
Lire berbudi mangkana, 8 a
Lila legawa ing driya, 8 a
Agung dennya paring dana, 8 a
Anggeganjar saben dina, 8 a
Lire kang bawa leksana, 8 a
Anetepi pangandika. 8 a 


Sumber : Wikpedia 

Leave a Reply

Subscribe to Posts | Subscribe to Comments

- Copyright © Share Info - Date A Live - Powered by Blogger - Designed by Johanes Djogan -